II. Etrüsk sanatı
III. Roma sanatı üstündeki kültürel etkisinde bırakır
IV. Roma İmparatorluğu’nda Etrüsk sanatı
V. Rönesans’ta Etrüsk sanatı
VI. Çağdaş sanatta Etrüsk sanatı
VII. Popüler kültürde Etrüsk sanatı
VIII.
Tipik Problemler
X. Referanslar
Etrüsk sanatı | Roma sanatı |
---|---|
|
|
Kültürel tesir | Kültürel tesir |
|
|
Antik sanat | Antik sanat |
|
|
Sanat zamanı | Sanat zamanı |
|
|
II. Etrüsk sanatı
Etrüsk sanatı, MÖ 8. yüzyıldan MÖ 1. yüzyıla kadar Orta İtalya’da gelişen Etrüsk uygarlığının sanatıdır. Etrüskler çok kabiliyetli ve yaratıcı bir halktı ve sanatları varlıklı kültürlerini ve mitolojilerini yansıtır. Etrüsk sanatı, parlak renkler, kompleks tasarımlar ve insanların ve hayvanların realist tasvirlerinin kullanımıyla karakterize edilir.
III. Roma sanatı üstündeki kültürel etkisinde bırakır
Etrüskler, MÖ 8. yüzyıldan 1. yüzyıla kadar İtalya’da gelişen çok gelişmiş bir uygarlıktı. Sanatları, doğalcı seçimi, parlak renklerin kullanması ve kompleks detaylarıyla karakterize edildi. Romalı sanatçılar, Etrüsk sanatından büyük seviyede etkilenmişti ve Roma sanatının karakteristik özelliklerinin bir çok Etrüsk emsallerine kadar izlenebilir.
Etrüsklerin Roma sanatına olan en mühim etkilerinden bazıları şunlardır:
- Bilhassa kırmızı, mavi ve sarı şeklinde canlı renklerin kullanması.
- Gerçekçilik ve teferruat odaklı, figürlerin doğalcı tasviri.
- Kompleks kompozisyonların kullanması, çoğunlukla değişik pozlarda birden fazla figür yer alır.
- Mitolojik tema ve motiflerin kullanması.
- Bakış açısı ve ışık-gölge kullanması şeklinde yeni tekniklerin geliştirilmesi.
Etrüsk tesirleri, Pompeii’deki Gizemler Villası’nın freskleri, Ölmekte Olan Galyalı heykelleri ve Kolezyum’un mimarisi de dahil olmak suretiyle Roma sanatının en meşhur eserlerinin çoğunda görülebilir.
Etrüskler ek olarak Roma dininin gelişiminde mühim bir rol oynadılar. İnançları ve ritüelleri Roma panteonuna dahil edildi ve en mühim Roma allah ve tanrıçalarının bir çok Etrüsk kökenlerine kadar uzanabilir. Etrüskler ek olarak Romalılara augur terimini ya da alametlerin yorumlanmasını tanıttılar.
Etrüskler, Roma sanatı ve kültürü üstünde derin bir etkiye sahipti. Tesirleri, Roma sanatının ve mimarisinin en meşhur eserlerinin çoğunda görülebilir ve inançları ve ritüelleri, Roma dininin gelişiminde mühim bir rol oynamıştır.
IV. Roma İmparatorluğu’nda Etrüsk sanatı
Etrüsk sanatı Roma İmparatorluğu’nda gelişmeye devam etti, sadece yerini az az Roma sanatı aldı. Etrüsk sanatçılarına Roma tapınakları, villaları ve öteki binalar için sanat eserleri yaratmaları için vazife verildi. Ek olarak hususi koleksiyoncular için de sanat eserleri ürettiler. Roma İmparatorluğu’ndaki Etrüsk sanatı, parlak renkler, kompleks detaylar ve figürlerin realist tasvirleri kullanımıyla karakterize edilir.
Roma İmparatorluğu’ndaki Etrüsk sanatının en meşhur örneklerinden bazıları Eşlerin Lahdi, Augurların Mezarı ve Chiusi’nin Terracotta Savaşçıları’dır. Eşlerin Lahdi, MÖ 5. yüzyıldan kalma bir pişmiş toprak lahittir. Yatar pozisyonda evli bir çifti tasvir eder. Augurların Mezarı, MÖ 4. yüzyıldan kalma bir mezardır. Etrüsk mitolojisinden sahneleri tasvir eden fresklerle dekore edilmiştir. Chiusi’nin Terracotta Savaşçıları, MÖ 6. yüzyıldan kalma bir öbek pişmiş toprak heykeldir. Cenk düzeninde savaşçıları ve atları tasvir ederler.
Roma İmparatorluğu’ndaki Etrüsk sanatı, Roma sanatının gelişiminde mühim bir rol oynamıştır. Etrüsk sanatçılar Roma sanatına yeni teknikler ve stiller getirmiş ve eserleri Roma heykelciliğinin, resminin ve mimarisinin gelişimini etkilemiştir.
V. Rönesans’ta Etrüsk sanatı
Etrüsk sanatının Rönesans sanatı üstünde, bilhassa heykel ve mimari alanlarında mühim bir tesiri olmuştur. Rönesans sanatçıları Etrüsk heykelinin anlatım gücüne ve organik gerçekçiliğine alaka duymuş ve kendi çalışmalarında çoğunlukla Etrüsk motiflerini ve tekniklerini ödünç almışlardır. Örnek olarak, Rönesans heykeltıraşı Donatello Etrüsk cenaze heykellerinden esin almış ve realist portrelerin kullanması ve figürlerin dinamik pozlarda tasviri şeklinde birçok Etrüsk unsurunu kendi çalışmalarına dahil etmiştir.
Etrüsk mimarisi Rönesans mimarisini de etkiledi, bilhassa traverten taşının kullanması ve merkezi planlı kilisenin gelişimi. Etrüsk mimarisi ile alakalı kapsamlı yazılar yazan Romalı mimar Vitruvius, Rönesans mimarları için büyük bir esin kaynağıydı ve fikirlerinin bir çok Rönesans binalarına dahil edildi. Örnek olarak, MS 2. yüzyılda inşa edilen Roma’daki Pantheon, Roma’daki Aziz Petrus Bazilikası şeklinde Rönesans kiliselerinin tasarımında büyük bir etkiye sahipti.
Etrüsk sanatının Rönesans sanatı üstündeki tesiri önemliydi ve Rönesans sanatının gelişimini birçok yönden şekillendirmeye destek oldu. Etrüsk sanatı Rönesans sanatçılarına varlıklı bir esin kaynağı sağlamış oldu ve sanatın anlatım gücü ve organik gerçekçiliğine yönelik yeni bir takdirin gelişmesine destek oldu.
VI. Çağdaş sanatta Etrüsk sanatı
Etrüsk sanatı yüzyıllardır çağıl sanatçılar için bir esin kaynağı olmuştur. 19. yüzyılda Jean-Auguste-Dominique Ingres ve Eugène Delacroix şeklinde sanatçılar Etrüsk sanatının anlatım gücüne ve sadeliğine kapılmışlardı. 20. yüzyılda Pablo Picasso ve Henri Matisse şeklinde sanatçılar Etrüsk sanatının geometrik formlarından ve canlı renklerinden esin almışlardır.
Etrüsk sanatı çağıl sanatçılar için de bir esin kaynağı olmuştur. Örnek olarak, Amerikalı sanatçı Cy Twombly, Etrüsk kabir resimlerinden esinlenerek bir takım fotoğraf yaratmıştır. İngiliz sanatçı Damien Hirst de Etrüsk sanatına atıfta bulunan sanat eserleri yaratmıştır.
Etrüsk sanatı, günümüz sanatçıları için bir esin kaynağı olmaya devam ediyor. Benzersiz seçimi ve güzelliği, çağıl sanata yeni bir perspektif sunuyor.
VII. Popüler kültürde Etrüsk sanatı
Etrüsk sanatı popüler kültürde muhtelif şekillerde yer almaktadır. 20. yüzyılın başlarında, Etrüskler çoğu zaman esrarengiz ve egzotik bir halk olarak tasvir ediliyordu ve sanatları romanlarda, filmlerde ve öteki sanat eserlerinde bir atmosfer duygusu yaratmak için kullanılıyordu. Son yıllarda, Etrüsk sanatı hüviyet ve kültürel miras temalarını keşfetmek için daha sık kullanılıyor.
Popüler kültürde Etrüsk sanatının en dikkat cazibeli örneklerinden bazıları şunlardır:
- Etrüskler, başrolünde Charlton Heston’ın oynadığı 1927 yapımı “Ben-Hur” filmimizde yer aldı. Filmin Etrüsk tasviri büyük seviyede MS 6. yüzyılda Etrüskler ile alakalı kapsamlı yazılar yazan kazıbilimci Isidore of Seville’in çalışmalarına dayanıyordu.
- Etrüskler ek olarak Audrey Hepburn ve Gregory Peck’in başrol oynadığı 1953 yapımı “Roman Holiday” filmimizde de yer aldı. Filmin Etrüsk tasviri “Ben-Hur”daki tasvirden daha duygusal ve idealize edilmişti ve Etrüsklerin güzel ve sofistike bir halk olduğu fikrinin popülerleşmesine destek oldu.
- Etrüskler, Mary Renault’un “Etrüsk Gülümsemesi” ve Anne Rice’ın “Etrüsk Evladı” şeklinde birçok romanda da yer aldı. Bu romanlar Etrüskler’i daha realist ve detaylı bir halde ele alıyor ve MÖ 6. yüzyılda Etrurya’da yaşayan insanların hayatlarına dair bir bakış sunuyor.
- Etrüsk sanatı, Giorgio de Chirico’nun resimleri ve Arnaldo Pomodoro’nun heykelleri de dahil olmak suretiyle birçok çağıl sanat eserinde de kullanılmıştır. Bu sanatçılar, bellek, yitik ve geçmiş ile şimdiki vakit arasındaki ilişki temalarını keşfetmek için Etrüsk sanatını kullanmışlardır.
Etrüsk sanatı popüler kültür üstünde mühim bir etkiye haiz olmuştur ve oldukca muhtelif temaları ve fikirleri keşfetmek için kullanılmaya devam etmektedir. Etrüskler büyüleyici ve kompleks bir halktı ve sanatları kültürleri ve tarihleri ile alakalı kıymetli bir informasyon deposudur.
Netice olarak, Etrüskler Roma sanatı üstünde mühim bir etkiye sahipti. Sanatları Roma heykelini, resmini ve mimarisini etkiledi. Romalı sanatçılar Etrüsk motiflerinden, tekniklerinden ve stillerinden ödünç aldılar. Ek olarak kendi sanat eserleri için Etrüsk mitlerini ve efsanelerini uyarladılar. Etrüsklerin Roma sanatı üstündeki tesiri, iki kültürün sanat içerikli gelenekleri arasındaki birçok benzerlikte açıkça görülmektedir.
Etrüskler Batı sanatının gelişiminde de mühim bir rol oynadılar. Sanatları insan figürünü realist bir halde tasvir eden ilklerden bir tanesiydi. Sanatçıları ek olarak bakış açısı ve renk kullanarak daha realist ve gözbağcı etkisinde bırakır yaratmak şeklinde yeni teknikler denediler. Bu yenilikler sonrasında Romalı sanatçılar tarafınca benimsendi ve nihayetinde dünyanın öteki bölgelerine yayıldı.
Etrüsklerin Batı sanatı üstündeki tesiri bugün hala belirgindir. Sanatları Rönesans ustalarından çağıl avangarda kadar sayısız sanatçıya esin kaynağı olmuştur. Eserleri bütün dünyada insanoğlu tarafınca incelenmeye ve beğenilmeye devam etmektedir.
S: Etrüsklerin Roma sanatına olan kültürel tesirleri nedir?
A: Etrüskler, Roma sanatı, mimarisi ve kültürü üstünde mühim bir etkiye sahipti. En dikkat cazibeli etkilerden bazıları şunlardır:
* Heykel ve mimaride pişmiş toprak kullanması
* Kemer ve tonozun gelişimi
* Oldukca renkli boyama kullanması
* Etrüsk tapınağının gelişimi
* Etrüsk alfabesinin tanıtılması
* Etrüsk dini uygulamalarının benimsenmesi
S: Etrüsk sanatının Roma sanatını etkileyen muayyen örnekleri nedir?
A: Roma sanatını etkileyen Etrüsk sanatının en dikkat cazibeli örneklerinden bazıları şunlardır:
* Etrüsk şehri Cerveteri’nin pişmiş toprak heykelleri
* Etrüsk kenti Tarquinia’nın boyalı mezarları
* Etrüsk şehri Veii’nin tapınakları
* Etrüsk alfabesi
* Etrüsk dini
S: Etrüskler Roma sanatını iyi mi etkiledi?
A: Etrüskler, ticaretleri, fetihleri ve kültürel alışverişleri vesilesiyle Roma sanatı üstünde mühim bir etkiye sahipti. Etrüskler, varlıklı bir sanat içerikli geleneğe haiz çok gelişmiş bir medeniyetti. Metal işçiliği, heykel, fotoğraf ve mimaride yetenekliydiler. Sanatları çoğu zaman gerçekçiliği, parlak renk kullanması ve ayrıntılara dikkat etmesiyle karakterize ediliyordu.
Etrüskler muharebede da yetenekliydi. İtalya’nın çoğunu fetheden kuvvetli bir askeri güçtüler. Yeni toprakları fethettikçe kültürlerini ve sanatlarını da beraberlerinde getirdiler. Bu, Etrüsk sanatının İtalya’nın her yerine yayılmasına ve Romalılar da dahil olmak suretiyle öteki kültürler üstündeki etkisine yol açtı.
Romalılar Etrüsk sanatından büyük seviyede etkilenmişlerdi. Birçok Etrüsk sanat tekniğini ve stilini benimsediler. Ek olarak birçok Etrüsk dini uygulamasını ve inancını da benimsediler. Etrüsk sanatının Roma sanatı üstündeki tesiri Lucius Cornelius Sisenna, Marcus Fabius Pictor ve Lucius Licinius Lucullus şeklinde Romalı sanatçıların eserlerinde görülebilir.
S: Etrüsk sanatının kalıcı mirasları nedir?
A: Etrüskler, Roma sanatı, mimarisi ve kültürü üstünde mühim bir etkiye sahipti. Sanatları ve mimarileri, Roma sanatının ve mimarisinin gelişimini etkiledi. Kültürleri, Roma dininin, felsefesinin ve edebiyatının gelişimini etkiledi. Etrüskler ek olarak, Etrüsk sanatının ve mimarisinin en etkisinde bırakan örneklerinden bazıları olan mezarları gibi kalıcı bir miras bıraktılar.
Etrüskler varlıklı bir sanat içerikli geleneğe haiz çok gelişmiş bir medeniyetti. Sanatları ve mimarileri yaratıcılıklarının ve becerilerinin bir kanıtıdır. Mirasları bugün de sanatçılara ve mimarlara esin vermeye devam ediyor.
S: Etrüsk sanatının Roma sanatı üstündeki üç ana kültürel tesiri nedir?
A: Etrüsk sanatının Roma sanatı üstündeki üç ana kültürel tesiri şunlardır:
* İnsan figürünün tasvirinde natüralizmin kullanılması
* Derinlik ve mekan yaratmada bakış açısı kullanması
* Atmosfer ve ruh hali yaratmak için renk kullanması
S: Etrüsk sanatının Roma sanatını etkileyen muayyen örnekleri nedir?
A: Roma sanatını etkileyen Etrüsk sanatının birtakım hususi örnekleri şunlardır:
* Mitolojiden ve günlük hayattan sahnelerin betimlendiği Tarquinia’daki Etrüsk kabir resimleri, Roma fresklerinin gelişimini etkilemiştir.
* Sütunlu revak ve basamaklı piramit çatıya haiz Cerveteri’deki Etrüsk mabet mimarisi, Roma tapınaklarının gelişimini etkilemiştir.
* İnsan figürünün realist bir halde betimlendiği Etrüsklere ilişik Vulci bronz heykeli, Roma heykel sanatının gelişimini etkilemiştir.
S: Etrüsk sanatının popüler kültürde kullanılmasının birtakım yolları nedir?
A: Etrüsk sanatı popüler kültürde muhtelif şekillerde kullanılmıştır, bunlardan bazıları şunlardır:
* Tarquinia’daki Etrüsk kabir resimleri “On Komut” ve “Ben-Hur” şeklinde filmlere esin kaynağı olmuştur.
* Cerveteri’deki Etrüsk mabet mimarisi, Beyaz Saray ve Amerika Kurultay Binası şeklinde yapıların yapımında esin kaynağı olarak kullanılmıştır.
* Vulci’nin Etrüsk bronz heykeli, takı ve öteki dekoratif objelerin yapımında esin kaynağı olarak kullanılmıştır.
0 Yorum