Feminist Sınırlar Modern Sanat Cinsiyet Perspektiflerini Nasıl Yeniden Şekillendiriyor

Feminizm, bayan haklarını ve eşitliğini korumak için çaba sarfeden bir harekettir. Sanat dünyasında büyük bir güç olmuştur ve çağıl sanatın hem içeriğini bununla birlikte biçimini etkilemiştir.

Feminizm nelerdir?

Feminizm kompleks ve gelişen bir ideolojidir, sadece genel hatlarıyla bayan haklarını ve eşitliğini korumak için çaba sarfeden bir hareket olarak tanınabilir. Feministler, hanımefendilerin erkeklerle aynı haklara ve fırsatlara haiz olması gerektiğine ve cinsiyetlerine dayalı ayrımcılıktan uzak olmaları gerektiğine inanırlar.

feminizm

Feminizmin zamanı, 19. yüzyıldaki bayan hakları hareketinin ilk günlerine kadar uzanmaktadır. Sadece, “feminizm” kavramı 20. yüzyılın başlarına kadar ortaya çıkmamıştır.

Feminizmin ilk dalgası, bayanlara oy hakkı ve öteki temel uygar haklar kazandırmaya odaklandı. 1960’larda başlamış olan ikinci feminizm dalgası, üreme hakları, eşit ücret ve aile içi sertlik şeklinde mevzulara odaklandı. 1990’larda başlamış olan üçüncü feminizm dalgası, daha muhtelif ve kapsayıcıdır ve gövde imajı, cinsi sertlik ve kesişimsellik şeklinde daha geniş bir yelpazedeki mevzulara odaklanır.

Feminizmin değişik dalgaları

Feminizmin üç ana dalgası vardır:

• 19. yüzyılda başlamış olan ilk feminizm dalgası, bayanlara oy hakkı ve öteki temel uygar hakların kazandırılmasına odaklanmıştı.
• 1960’larda başlamış olan ikinci dalga feminizm, üreme hakları, eşit ücret ve aile içi sertlik şeklinde mevzulara odaklandı.
• 1990’larda başlamış olan üçüncü dalga feminizm daha muhtelif ve kapsayıcıdır ve gövde imajı, cinsi sertlik ve kesişimsellik şeklinde daha geniş bir yelpazedeki mevzulara odaklanır.

Feminist kuram

Feminist kuram, toplumda cinsiyetin rolünü inceleyen eleştirel fikir gövdesidir. Feminist teorisyenler, cinsiyetin sosyal bir yapı bulunduğunu ve bayanları ezmek için kullanıldığını savunurlar. Ek olarak, ataerkilliğin ya da adam hakimiyet sisteminin hanımefendilerin ezilmesinden görevli bulunduğunu savunurlar.

Feminist aktivizm

Feminist aktivizm, kolektif fiil kanalıyla sosyal değişiklik yaratmaya yönelik örgütlü çabadır. Feminist aktivistler, oy hakkı, eşit ücret, üreme hakları ve bayanlara yönelik şiddetin sonlandırılması şeklinde oldukça muhtelif hedeflere ulaşmak için çalışmışlardır.

Feminist sanat ve edebiyat

Feminist sanat ve edebiyat, feminizm tarihinde mühim bir rol oynamıştır. Feminist sanatçılar ve yazarlar, eserlerini hanımefendilerin geleneksel temsillerine meydan okumak, bayan problemlerine ilişik farkındalığı çoğaltmak ve sosyal değişimi korumak için çaba sarfetmek için kullanmışlardır.

Medyada feminizm

Feminizm, hem içerik bununla birlikte temsil açısından medyada mühim bir güç olmuştur. Feminist medya, bayan problemlerine ilişik farkındalığı artırmada ve hanımefendilerin geleneksel temsillerine meydan okumada mühim bir rol oynamıştır.

Feminizm ve hukuk

Feminizmin hukuk üstünde büyük bir tesiri olmuştur. Feminist hukuk bilginleri, hukukun bayanlara karşı önyargılı bulunduğunu savunmuş ve bayanlara karşı ayrımcılık icra eden yasaları değiştirebilmek için çalışmışlardır. Feminist aktivistler ek olarak, hukukun uygulanma biçimini değiştirebilmek için çalışmışlardır, böylece hanımefendiler için daha adil olur.

Mevzuyla İlgili Sıkça Sorulan Sorular

• Feminizm ile hanımefendilerin güçlenmesi arasındaki ayrım nelerdir?
• Feminizmin değişik türleri nedir?
• Feminizme karşı argümanlar nedir?
• Nasıl feminist olabilirim?

Hususiyet	Yanıt
Feminizm	Bayan hakları ve sosyal cinsiyet eşitliği için çalışan bir hareket.
Cinsiyet	Erkekler ve hanımefendiler arasındaki toplumsal ve kültürel farklılıklar.
Modern sanat	20. yüzyılda üretilen sanat.
Sanat zamanı	Sanatın incelenmesi ve zamanla gelişimi.
Sanattaki hanımefendiler	Sanat tarihinde kadının görevi.

II. Feminizm nelerdir?

Feminizm, hanımefendilerin haklarını ve eşitliğini korumak için çaba sarfeden bir sosyal harekettir.

Feministler, hanımefendilerin erkeklerle aynı hak ve fırsatlara haiz olması gerektiğine ve cinsiyetleri sebebiyle ayrımcılığa uğramamaları gerektiğine inanırlar.

Feminizm, oldukça muhtelif itikat ve hedefleri kapsayan geniş bir harekettir. Birtakım feministler politik ve ekonomik eşitliğe odaklanırken, ötekiler kültürel ve sosyal değişime odaklanır.

Feminizm dünyada değişimin mühim bir gücü olmuş ve dünya genelinde hanımefendilerin hayatlarının iyileştirilmesine destek olmuştur.

III. Feminizm

Feminizmin zamanı uzun ve karmaşıktır ve kökleri antik dünyaya kadar uzanır. Sadece çağıl feminist hareketin genel hatlarıyla 18. yüzyılın sonlarında, Mary Wollstonecraft’ın devrim yaratan eseri “Bayan Haklarının Savunulması”nın yayınlanmasıyla başladığı kabul edilir.

19. yüzyılda feministler hanımefendilerin oy kullanma, mülk edinme ve tahsil alma hakları için savaşım ettiler. 20. yüzyılda feministler eşit işe eşit ücret, üreme hakları ve cinsi şiddete son verilmesi için kampanya yürüttüler.

Günümüzde feminizm, sosyal cinsiyet eşitliği, üreme adaleti ve bayan hakları şeklinde geniş yelpazedeki mevzuları kapsayan küresel bir harekettir.

IV. Feminizmin değişik dalgaları

Feminizm iki yüzyılı aşkın bir süredir sosyal ve politik manzaranın bir parçası olmuştur ve zamanla mühim seviyede evrimleşmiştir. Çoğu zaman her biri kendine has hedefleri ve stratejileriyle karakterize edilen dört feminizm dalgası olduğu düşünülmektedir.

Feminizmin ilk dalgası 18. yüzyılın sonu ve 19. yüzyılın başlangıcında başladı ve hanımefendilerin oy hakkı ve öteki yasal haklara odaklandı. Feminizmin ikinci dalgası 1960’larda başladı ve üreme hakları, eşit ücret ve aile içi sertlik şeklinde mevzulara odaklandı. Üçüncü feminizm dalgası 1990’larda başladı ve gövde imajı, cinsi rahatsız etme ve medyada hanımefendilerin temsili şeklinde mevzulara odaklandı. Hala idame eden dördüncü feminizm dalgası, kesişimselliğe ve ırk, derslik, sex ya da kabiliyetten bağımsız olarak bütün hanımefendilerin dahil edilmesine odaklanmasıyla karakterize edilir.

Feminizmin her dalgası bayan haklarının ilerlemesine mühim katkılarda bulunmuştur ve hareket bugün de gelişmeye devam etmektedir. Bayan eşitliğine yönelik yeni zorluklar ortaya çıktıkça, feministler bu tarz şeyleri ele almanın ve bütün hanımefendiler için daha adil ve eşitlikçi bir dünya yaratmanın yeni yollarını bulmak için iş yapmaktadır.

V. Feminist kuram

Feminist kuram, toplumda cinsiyetin rolünü inceleyen bir eleştirel fikir gövdesidir. Bilhassa hanımefendilerin deneyimlerine odaklananlardan, cinsiyetin sosyal kurumlar ve kültürel uygulamalar vesilesiyle iyi mi inşa edilip sürdürüldüğünü çözümleme edenlere kadar geniş bir bakış açısı yelpazesini kapsar.

Feminist kuram, cinsiyet ile alakalı fikir biçimimizi şekillendirmede mühim bir güç olmuştur ve sanat, edebiyat, tarih ve bürokrasi de dahil olmak suretiyle muhtelif alanlar üstünde derin bir tesir yaratmıştır.

Feminist teoriden ortaya çıkan temel kavramlardan bazıları şunlardır:

• Cinsiyetin sosyal inşası: Cinsiyetin naturel ya da biyolojik bir olgu değil, başkalarıyla etkileşimlerimiz kanalıyla öğrenilen ve pekiştirilen bir sosyal yapı olduğu fikri.
• Ataerkillik: Erkekleri bayanlara bakılırsa ayrıcalıklı kılan sosyal, siyasi ve ekonomik yapı sistemi.
• Cinsiyetli gövde: Bedenin cinsiyetli bir gücün alanı olduğu ve bedenimizi deneyimleme biçimlerimizin cinsiyetimiz tarafınca şekillendirildiği fikri.
• Farklılık siyaseti: Bayanların deneyimlerinin tek tip olmadığının ve hanımefendiler içinde ırk, derslik, sex ve öteki faktörlere dayalı mühim farklılıklar olduğunun kabulü.

Feminist kuram, sosyal cinsiyet eşitsizliğinin iyi mi üretildiğini ve sürdürüldüğünü tahmin etmek için kuvvetli bir çalgı olmuştur ve bununla birlikte feminist aktivizm için bir esin kaynağı olmuştur.

VI. Feminist sanat ve edebiyat

Feminist sanat ve edebiyat, hanımefendilerin deneyimlerini araştıran ve geleneksel cinsiyet rollerine meydan okuyan bir çalışmadır. Fotoğraf, heykel, fotoğrafçılık, film, tiyatro, müzik ve edebiyat dahil olmak suretiyle birçok şekil alabilir. Feminist sanat ve edebiyat çoğu zaman bayan problemlerine ilişik farkındalığı artırmayı, bayanları güçlendirmeyi ve ataerkilliğe meydan okumayı amaçlar.

Feminist sanat ve edebiyatın en malum örneklerinden bazıları şunlardır:

• Akşam Yemeği Partisi, Judy Chicago’nun 1979 tarihindeki, hanımefendilerin tarih süresince elde etmiş olduğu başarıları kutlayan enstalasyonudur.
• Alice Walker’ın 1982 tarihindeki The Color Purple isminde romanı, siyahi bir kadının hürriyet ve kendi kaderini belirleme etme mücadelesini konu alıyor.
• Vajina Monologları, Eve Ensler’in 1996 tarihindeki oyunu olup, hanımefendilerin bedenleriyle yaşadıkları deneyimleri konu alıyor.

Feminist sanat ve edebiyat, toplumdaki cinsiyet ve bayan rolleri ile alakalı düşünme biçimimiz üstünde mühim bir etkiye haiz olmuştur. Bayan sorunları hikayesinde farkındalığı artırmaya, geleneksel cinsiyet rollerine meydan okumaya ve bayanları güçlendirmeye destek olmuştur.

VII. Feminist sanat ve edebiyat

Feminist sanat ve edebiyat, çoğu zaman geleneksel cinsiyet rollerine ve klişelere meydan okuma amacıyla hanımefendilerin deneyimlerini ve bakış açılarını inceleyen bir emek harcama grubudur. Feminist sanat ve edebiyat, fotoğraf ve heykelden şiir ve düzyazıya kadar birçok şekil alabilir.

Feminist sanat ve edebiyatta araştırılan temel temalardan bazıları şunlardır:

• Bayanların ezilmesi
• Bayan hakları mücadelesi
• Bayan bedeni ve sex
• Bayanların erkeklerle ilişkileri
• Bayanların toplumdaki rolleri

Feminist sanat ve edebiyat, feminizm tarihinde mühim bir rol oynamış, bayan problemlerine ilişik farkındalığı artırmaya ve geleneksel cinsiyet görüşlerine meydan okumaya destek olmuştur. Feminist sanat ve edebiyatın en meşhur eserlerinden bazıları şunlardır:

• Judy Chicago’nun Akşam Yemeği Partisi
• Alice Walker’ın Mor Rengi
• Eve Ensler’in Vajina Monologları
• Dünyayı Değiştiren Feministler – Chimamanda Ngozi Adichie
• Hanımefendiler, Irk ve Derslik – Angela Davis

Feminist sanat ve edebiyat, bayanlara ses olmak ve statükoyu sorgulamak üzere feminist hareketin mühim bir parçası olmaya devam ediyor.

Medyada feminizm

Feminizm, onlarca senedir medyada tartışılan bir mevzu. Son yıllarda, giderek daha çok kadının iş gücüne iştirak etmesi ve siyasete ve kamusal hayatın öteki alanlarına dahil olmasıyla feminist mevzulara olan alaka artıyor.

Medya, feminizm ile alakalı kamuoyunu şekillendirmede mühim bir rol oynamıştır. Geçmişte, medya feministleri çoğu zaman öfkeli ve adam düşmanı olarak tasvir etmiştir. Sadece, son yıllarda, medyanın feministlerin topluma icra ettiği pozitif katkıları vurgulamasıyla feminizmin daha dengeli bir tasviri olmuştur.

Medya ek olarak feminist fikirleri ve değerleri teşvik etmek için kuvvetli bir çalgı olabilir. Ayrımcılığın üstesinden gelen ve başarıya ulaşan hanımefendilerin hikayelerini vurgulayarak medya, öteki bayanlara hakları için savaşım etmeleri için esin verebilir.

Feminizmin medyada iyi mi yansıtıldığına dair birtakım örnekler şu şekilde:

• 1970’lerde medya feministleri çoğunlukla öfkeli ve adam düşmanı olarak resmediyordu.
• 1980’lerde medya feministleri daha ana akım ve elit olarak göstermeye başladı.
• 1990’lı yıllarda medya feministlerin şahsi deneyimlerine odaklanmaya başladı.
• 2000’li yıllarda medya feministlerin şahsi deneyimlerine odaklanmaya devam ederken, bununla birlikte feministlerin topluma icra ettiği pozitif katkıları da öne çıkarmaya başladı.

Medyanın feminizm tasviri zaman içinde değişti ve gelecekte de değişmeye devam etmesi olası. Daha çok bayan iş gücüne katıldıkça ve siyasete ve kamusal hayatın öteki alanlarına dahil oldukca, medyanın feminist fikirlere ve değerlere daha aleni hale gelmesi muhtemeldir.

IX. Feminizm ve hukuk

Feminizmin hukuk üstünde hem içerik bununla birlikte tatbik açısından mühim bir tesiri olmuştur.

ABD Birleşik Devletleri’nde, feminizmin ilk dalgası (1848-1920) bayanlara oy hakkı kazandırmaya odaklandı. 1920’de onaylanan Amerika Anayasası’nın On Dokuzuncu Ek Maddesi, bayanlara erkeklerle eşit bir halde oy hakkı verdi.

İkinci dalga feminizm (1960-1980) üreme hakları, eşit işe eşit ücret ve cinsi rahatsız etme şeklinde daha geniş bir yelpazedeki mevzulara odaklandı. İşverenlerin bayanlara aynı iş için erkeklerden daha azca ücret ödemesini yasaklayan 1963 Eşit Ücret Yasası, ikinci dalga feminizm için büyük bir zaferdi.

Üçüncü dalga feminizm (1990-günümüz) feminizme daha muhtelif ve kapsayıcı bir yaklaşımla karakterize edilir. Üçüncü dalga feministler gövde imajı, cinsi sertlik ve medyada hanımefendilerin temsili şeklinde mevzularla ilgilenirler.

Feminizm öteki ülkelerdeki yasalar üstünde de mühim bir etkiye haiz olmuştur. Birleşik Krallık’ta, 19 Cinsiyet Ayrımcılığı Yasası, istihdam, tahsil ve öteki alanlarda cinsiyete dayalı ayrımcılığı yasaklamaktadır. Kanada’da, Haklar ve Özgürlükler Şartı, hanımefendiler için eşit haklar güvence etmektedir.

Feminizm internasyonal hukuku da etkilemiştir. Birleşmiş Milletler tarafınca 1979’da biri olan Bayanlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılmasına Dair Kontrat (CEDAW), bayanlara karşı ayrımcılığı yasaklayan internasyonal bir antlaşmadır.

Feminizm, dünya çapındaki hanımefendilerin hayatlarında reel bir ayrım yarattı. Bayanların haklarını ve özgürlüklerini garanti dibine almaya destek oldu ve hanımefendilerin karşılaşmış olduğu problemler hikayesinde farkındalık yarattı. Sadece, hala yapılması ihtiyaç duyulan daha oldukça iş var. Feminizm idame eden bir mücadeledir ve bayan hakları ve eşitliği için mücadeleye idame etmek esastır.

S: Feminizm nelerdir?

A: Feminizm, bayan haklarını ve eşitliğini korumak için çaba sarfeden bir harekettir.

S: Feminizmin değişik dalgaları nedir?

A: Feminizmin ilk dalgası 19. yüzyılda başladı ve hanımefendilerin oy hakkına odaklandı. Feminizmin ikinci dalgası 1960’larda başladı ve üreme hakları ve eşit ücret şeklinde mevzulara odaklandı. Feminizmin üçüncü dalgası 1990’larda başladı ve gövde imajı, sex ve kesişimsellik şeklinde daha geniş bir yelpazedeki mevzulara odaklandı.

S: Feminist sanat ve edebiyatın birtakım örnekleri nedir?

A: Feminist sanat ve edebiyatın birtakım örnekleri şunlardır:

* Judy Chicago’nun Akşam Yemeği Partisi
* Alice Walker’ın Mor Rengi
* Margaret Atwood’un Damızlık Kızın Öyküsü
* Eve Ensler’in Vajina Monologları
* Melissa Febos’un Kızlık Çağı